Tijdens het FNV zorgdebat in Anna Paulowna werd gestemd over stellingen als: "marktwerking hoort niet thuis in de zorg” en "geld mag geen criterium zijn". Helaas ontbrak de ruimte voor een inhoudelijk debat, terwijl de nieuwe raad hier wel besluiten over moet nemen. De huidige coalitiepartijen ventileerden veel feitelijke onjuistheden over de zorgkosten. Dit kan leiden tot keuzes die de zorg juist duurder maken. Niet het beknibbelen op de zorgkosten, maar het verminderen van de zorgbehoefte is volgens GroenLinks het antwoord op de stijgende zorgkosten.

Ten onrechte wordt er gezegd dat de zorgkosten de afgelopen achttien jaar zijn verdubbeld. In euro’s gemeten klopt dit misschien, maar alles is duurder geworden. Kostenstijging moet daarom worden uitgedrukt als percentage van het bruto binnenlands product (de totale geldwaarde van alle geleverde diensten en producten in een land). Als we dit doen, dan zien we dat de zorgkosten de afgelopen achttien jaar met 35% zijn toegenomen en dat deze stijging de afgelopen tien jaar minder snel is gegaan. De stijging betreft vooral medische kosten die door de zorgverzekeraars worden betaald. De zorgkosten die vanuit de WMO worden vergoed stijgen zelfs tien keer langzamer dan de huidige coalitiepartijen ons willen laten geloven.

Marktwerking
De coalitiepartijen hebben gekozen voor marktwerking als middel om de zorgkosten terug te dringen. Dit betekent concurrentie tussen leveranciers en aanbesteding op basis van prijs. Deze aanbesteding is voor een korte periode van vaak vier jaar, waarna er opnieuw wordt aanbesteed. Dit zou de leveranciers scherp houden. Vraag is, waarin worden zij scherp gehouden? In de praktijk zijn het vooral de personeelskosten waarop wordt bezuinigd, zoals alfahulpen, nulurencontracten, constructies om onder de CAO uit te komen en afschaling, wat betekent dat mantelzorgers meer moeten doen. Marktwerking richt zich dus vooral op kostenbesparing op de korte termijn en niet op de stijgende zorgvraag. Marktpartijen kunnen hier niet in investeren omdat ze maar vier jaar vooruit kijken. Marktwerking draagt daarom niets bij aan het terugdringen van de zorgbehoefte en is niet meer dan een lapmiddel tegen hoge zorgkosten.

Zorgbehoefte
Om de zorgbehoefte te beheersen zijn andere maatregelen nodig, vooral preventief. Mensen worden ouder en willen graag gezond blijven. Daarvoor zijn leefstijlprogramma’s, zoals stoppen met roken, meer bewegen en gezonder eten, belangrijk. Ook vroegtijdige schuldhulp en armoedebestrijding helpen, want mensen met financiële problemen ervaren meer stress en leven ongezonder. In de aanpak hiervan spelen de sociale wijkteams een belangrijke rol, omdat zij het contact met de burgers hebben.

Grotere rol gemeente
GroenLinks vindt dat de gemeente daarom zelf de WMO-zorg in handen moet nemen om met eigen sociale teams - die samenwerken met meerdere goede zorgaanbieders en maatschappelijke hulpverleners – te werken aan een langetermijnbeleid, gericht op een gezond leven en gezond oud worden in Hollands Kroon. Alleen zo blijft goede zorg ook in de toekomst beschikbaar voor iedereen.

Lilian Peters en Peter Fekkes