De eerste spreker is Lilian Peters.
Zij is bestuurslid bij GroenLinks Noord-Holland en buitengewoon lid van de bestuurscommissie Stadsdeel Amsterdam Zuidoost. Lilian is opgegroeid op Wieringen en heeft daar mooie herinneringen aan. Ze vertelt dat er sinds haar jeugd veel veranderd is op het wad. Zo ging ze vroeger bij vloed zwemmen in het Wad bij de Quarantaine, nu ligt het droog.
Vervolgens gaat zij in op de visie van GroenLinks op duurzame visserij. GroenLinks is voor een duurzaam systeem voor de visserij. Door overbevissing raken vissoorten met uitsterven bedreigd en wordt het ecosysteem in de zee aangetast. Daarom wil GroenLinks de commerciële visvangst op de Noordzee en de Waddenzee beperken.
Ook moeten er zeereservaten komen waar niemand mag vissen, naar olie mag boren of zand mag winnen. Er moeten duurzame visserijmethoden komen die bijvangst en bodemberoering zo veel mogelijk voorkomen. De bijvangst die toch meekomt, moet aan wal worden gebracht en nuttig worden gebruikt.
Het bevoegd gezag over de Waddenzee ligt bij de ministeries van Economische Zaken, Infrastructuur & Milieu, Defensie en de provincies Friesland, Groningen en Noord-Holland. Ook gemeenten en waterschappen zijn erbij betrokken, alsmede beheerders en belangengroepen, zoals natuurclubs en zo’n twintig visserijverenigingen! Heel veel dus en dat maakt het lastig om afspraken te maken. Gemeenten hebben een adviserende rol.
Hierna komt Barbara Holierhoek aan het woord.
Zij was zelf garnalenvisser, is nu makelaar in zeeschepen, maar bovenal vissersvoorvrouw: voorzitster van visserijverenigingen Harlingen, Zoutkamp en Lauwersoog. Er zijn nu nog 89 garnalenvissers die een vergunning hebben om op de Waddenzee te vissen. Verduurzamen van de waddenvisserij, wat is dat? Voor vissers telt de ecologie en de eigen bedrijfseconomie. Het plan voor duurzame garnalenvisserij gaat niet uit van het inleveren van terrein, maar denkt winst voor de ecologie te behalen door betere techniek en door minder uren te vissen. Garnalen krijgen zo meer kans om te groeien. Ook zijn er afspraken over de beperking qua grootte en capaciteit waaraan de kotters moeten voldoen en geldt er een weekendverbod om te vissen. De ecologische en de economische drijfveren van de visserijbedrijven gaan niet altijd samen, maar er wordt met alle partijen (natuurbehoud, overheid en buurlanden) gezocht naar evenwicht om tot een convenant te komen. Overigens hebben ook de vissers baat bij een goede visstand en onderlinge afspraken. Het gebruik van licht tuig en zeefnetten voor minder bijvangst is in opkomst, maar deze investeringen zijn kostbaar en hebben tijd nodig.
Het praatje van Wouter van der Heij, marien ecoloog, inhoudelijk medewerker gebiedsbescherming en teamleider kennis bij de Waddenvereniging, richt zich op de visserij en op duurzaam omgaan met de unieke (onderwater)natuurwaarden van de Waddenzee. Hij geeft ons eerst een kort lesje mariene ecologie. Als er al eeuwenlang visserij op het wad is, kun je dan zeggen dat het duurzame visserij is? Wat is duurzaam? Er zijn veel definities. Natuurclubs en vissers moeten er samen kritisch naar kijken. Er is veel goeds gebeurd, daarom een compliment voor de vissers. Hij vertelt ons over de korte voedselketen op het wad en dat de kokkelvisserij uiteindelijk door de rechterlijke macht is gestopt, omdat dit een te grote aanslag was voor het kwetsbare ecosysteem. Vogels aan het einde van deze voedselketen, zoals de scholekster en eidereend, werden bedreigd met uitsterven. Ook de Waddenvereniging werkt mee aan de totstandkoming van het convenant .
Na de pauze licht GroenLinkser Paul Denekamp, bestuurslid van de Stichting Vissenbescherming en voorzitter van de werkgroep Vissenwelzijn binnen de Eurogroup for Animals, kort het standpunt van deze werkgroep toe. Lange tijd was het gangbare idee dat vissen geen gevoel hebben, maar deze aanname klopt niet. Ook vissen en kreeften ervaren pijn. Hij vraagt aandacht voor het enorme lijden van vissen door de huidige ruwe vangst- en dodingsmethoden en wil de overgang naar visvriendelijke methoden stimuleren. Ook wijst hij op de onacceptabele leefomstandigheden binnen de aquacultuur (viskweek).
Tijdens de discussieronde wordt de vraag gesteld wat de gemeentepolitiek kan bijdragen aan duurzame visserij en behoud van de Waddenzee. De havens zijn wel gemeentelijk en ook daar is verduurzamen van groot belang, bijvoorbeeld door de afvoer van olie en kapotte netten, door zonnepanelen op het dak van de visafslag. Denk ook aan de uitstoot van veerboten. Uit het publiek wordt gesteld dat op veel havens goede afvalinzamelpunten e.d. gerealiseerd zijn en dat de vissers zelf ook baat hebben bij het schoonhouden van de zee.
Tot besluit zeggen de verschillende partijen er samen uit te willen komen door naar de toekomst te kijken, want als je polariseert, dan kom je nergens. Wat ons betreft een GROENE STIP OP DE HORIZON.
Het was een bijzonder interessante bijeenkomst, muzikaal opgeluisterd door Piet Bruul (accordeon) en Jan van der Wal (zang), een geweldig duo. Er werd nog lang plezierig nageborreld.
