Van wethouder Mary van Gent hoort de gemeenteraad alleen positieve juichverhalen over de gang van zaken in het sociaal domein en over de samenwerking met Incluzio. Vanuit de samenleving bereiken ons echter regelmatig andere berichten. Vandaar dat GroenLinks, ChristenUnie en PvdA gezamenlijk besloten om een kwalitatief onderzoek te doen onder de zorgorganisaties die samenwerken met Incluzio. Wij zijn met hen in gesprek gegaan, we hebben hen vragen gesteld en hun ervaringen besproken. Wij hebben met een positieve insteek geluisterd naar de bevindingen van de verschillende zorgorganisaties en hopen dat er iets mee gedaan wordt.
Op 11 mei werd tijdens een beeldvormende vergadering de samenwerking met Incluzio geëvalueerd. Het beloofde een fijne, korte vergadering te worden, niet onbelangrijk op de avond van het songfestival en een belangrijke voetbalwedstrijd. Enkele zorgorganisaties waren erbij uitgenodigd. Tot onze verbazing was de WMO-adviesraad, het belangrijkste adviesorgaan van het college op het gebied van de WMO, in eerste instantie overgeslagen. Waarom waren zij niet uitgenodigd? Dit is op zijn zachtst gezegd merkwaardig, want juist zij zijn uitstekend op de hoogte van het reilen en zeilen in het sociaal domein.
De directeur van Incluzio hield een enthousiast verhaal over hoe geweldig de samenwerking het afgelopen jaar is verlopen. Dit gejuich verstomde snel, toen GroenLinks, ChristenUnie en PvdA verslag deden van het verrichte onderzoek en de voorzitter van de WMO-adviesraad daar nog een stevig schepje bovenop deed.
Wethouder Mary van Gent kwam flink onder vuur te liggen. Toen werd het toch niet zo'n fijne avond als was verwacht.
GroenLinks, ChristenUnie en PvdA boden het onderzoeksverslag met een mondelinge toelichting aan de wethouder aan. De voorzitter van de WMO-adviesraad verhaalde over zijn ervaringen met de gemeente, Incluzio en cliënten. Zijn kritiek loog er niet om, hetgeen hem bepaald niet in dank werd afgenomen. Reacties van raadsleden: “Dat is ook maar een mening!”, “Kunt u dat bewijzen?”, “U bent wel érg negatief, zeg!”
Duidelijk bleek dat de wethouder, de gemeenteraad en ook de directeur van Incluzio de kritiek niet hadden verwacht. Dat is raar, want ondanks de zeker ook aanwezige positieve ervaringen hadden de organisaties waarmee door GroenLinks, ChristenUnie en PvdA is gesproken, flink wat minder positieve op- en aanmerkingen. Een van de geïnterviewde organisaties vertelde dat “de casus Hollands Kroon” landelijk op de voet wordt gevolgd, dat er grote bedenkingen zijn bij hoe Hollands Kroon de zorg heeft geregeld en dat het wachten is op het moment dat het fout gaat. De opmerkingen van de WMO-adviesraad komen in grote lijnen overeen met onze bevindingen. Er zit een rode lijn in. Waarom is dit niet bekend bij de gemeente? Ben je ongevoelig voor kritiek als je – zoals de gemeente Hollands Kroon en Incluzio - altijd in de juichstand staat en je jezelf continu op de borst klopt?
Op 19 mei kwam de schriftelijke reactie van het college op ons onderzoeksverslag. De wethouder zegt blij te zijn met ons initiatief, maar doet vervolgens haar best ons onderzoek te weerleggen, c.q. onderuit te halen. Op een deel van het verslag gaat zij in het geheel niet in. GroenLinks vindt de reactie van de wethouder teleurstellend. Zij lijkt het onderzoek niet serieus te nemen. Als je je ogen sluit, dan zie je niets, denken wij dan. Jammer.
Zo vindt zij dat er in ons verslag bevindingen in staan die “niet juist” zijn of die “niet stroken met haar bevindingen”. Uit onze gesprekken met de zorgorganisaties komt inderdaad een heel ander beeld naar voren dat wat wij normaliter door de wethouder krijgen voorgespiegeld. Zij zegt het “niet gepast en ook onterecht” te vinden dat wij Incluzio “betichten” van puur winstbejag boven de zorg voor onze inwoners. Dat doen wij niet, ook al is het natuurlijk helemaal niet vreemd om te denken dat een marktpartij winst wil maken. Incluzio is nu eenmaal geen liefdadigheidsinstelling. “De indruk die u heeft over het persoonsgebonden budget (PGB) is verkeerd,” vindt de wethouder.
Wat er in ons verslag staat is niet onze mening, niet juist of onjuist, niet verkeerd, maar een weergave van wat de organisaties ons hebben verteld over hoe zij de samenwerking met de gemeente en met Incluzio ervaren. Het is geen aanval, het is een weerslag van hun praktijkervaring. Als wethouder kun je dergelijke kritiek maar beter serieus nemen. Door het te ontkennen en weg te wimpelen is het niet verdwenen. De tijd van mooie praatjes is voorbij.
Jan Eichhorn
26 mei 2017
Onderzoek naar het functioneren van het sociaal domein in de gemeente Hollands Kroon, uitgevoerd door de fracties van de PvdA, ChristenUnie en GroenLinks
De raadsfracties van de PvdA, ChristenUnie en GroenLinks zijn bezorgd over de gevolgen van de decentralisaties van het sociaal domein en de stand van zaken betreffende de samenwerking tussen Incluzio, ketenpartners en de ervaringen van inwoners.
De gemeente is en blijft verantwoordelijk voor de zorg en het is de plicht van de gemeenteraad om zich goed te laten informeren en te controleren of onze inwoners de zorg krijgen waar ze recht op hebben.
Het is uitdrukkelijk niet onze bedoeling om een politiek statement te maken, we hebben met een positieve insteek geluisterd naar de bevindingen van de verschillende zorgorganisaties en hopen dat er iets mee gedaan wordt.
Zoveel mogelijk organisaties werden uitgenodigd om met ons in gesprek te gaan, hun ervaringen te delen en antwoord op onze vragen te geven. Voor sommige was het te vroeg om conclusies te trekken, omdat men nog in een beginfase van samenwerking verkeert.
Een aantal organisaties aarzelde; men is in veel gevallen immers afhankelijk van Incluzio (dit geldt duidelijk niet voor de vrijwilligersorganisaties) en durft niet vrijuit te spreken. Daarom hebben we dit verslag op hun verzoek geanonimiseerd. We betreuren het dat dit nodig is.
De algemene indruk is dat Incluzio nog aan het ‘settelen’ is. Bij de aanvang waren de verwachtingen hooggespannen.
In veel gevallen verloopt de communicatie met Incluzio moeizaam (geen reactie; toezeggingen over terugbellen of mailen worden niet nagekomen, maar dat scheelt per persoon). Bij contact moet men blijven herhalen en het verhaal telkens opnieuw doen. Er zijn heel veel wisselingen van contactpersonen, waardoor sommige dingen stroperig verlopen. Mede hierdoor kan het heel lang duren voordat een beschikking rond komt. Men hoopt dat dit aanloopproblemen zijn.
Tarieven voor bepaalde diensten/organisaties gingen omlaag (wurgcontracten, systeem om aantal uren te bepalen) en de administratieve druk omhoog. Het is een commercieel bedrijf waarbij het puur om de winst gaat en niet in eerste instantie om de zorg.
Het aanbod is beperkt, wat betekent dat er onvoldoende keuzevrijheid voor cliënten is. De indruk bestaat dat Incluzio liever geen PGB’s geeft.
Een aantal taken die eerst door andere organisaties gedaan werden, zijn door Incluzio ‘ingelijfd’, waardoor mensen hun werk zijn kwijtgeraakt; sommige organisaties zijn bang dat ook zij straks de onafhankelijke schakel naar Incluzio zullen moeten missen. Er wordt vaak al lange tijd heel goed samengewerkt met mensen die over ervaring en de nodige expertise beschikken en dat dreigt verloren te gaan wanneer men telkens met wisselende ‘generalisten’ te maken krijgt.
De medewerkers staan er niet allemaal hetzelfde in. Het maakt heel veel uit met wie je praat, de kwaliteit van de medewerkers is wisselend.
De leden van de wijkteams worden intern geschoold om meer taken zelf te gaan doen. Scholing is echter niet hetzelfde als een opleiding. Er is veel twijfel of er in de wijkteams genoeg kennis aanwezig is. In de wijkteams werken generalisten, geen specialisten. De vrees bestaat dat wijkteams de ernst van problemen niet herkennen en zelf gaan dokteren, waardoor cliënten te laat worden doorgestuurd naar specialistische hulp. Dat is slecht voor de cliënt en kost uiteindelijk veel meer dan directe doorverwijzing naar de juiste hulpverlener.
Er worden dan ook zorgen geuit over de kwaliteit van de zorg die Incluzio steeds meer naar zich toetrekt en overneemt van zorgprofessionals. (Zijn de hulpverleners van Incluzio echte zorgprofessionals?) Incluzio ziet niets in bepaalde vormen van zorg of heeft deze verminderd, waardoor sommige cliënten minder goed zelfstandig kunnen functioneren.
Er wordt getwijfeld aan de onafhankelijkheid van de wijkteams. Men vindt het niet juist dat het wijkteam indiceert en doorverwijst naar een eigen medewerker, er is geen keuzevrijheid. Hoe zit het met onafhankelijke cliëntondersteuning en waar moet je met je klachten heen? Verzoek om meer contact met WMO-adviesraad en benoemen van een sociaal raadsman in Hollands Kroon.
Sommigen vinden dat er vooral veel nadruk ligt op jeugd en minder op ouderen.
Praktische zaken als een stoepje aanpassen o.i.d. worden meteen goed aangepakt (door Kernbeheer).
Vrijwilligersorganisaties ervaren de samenwerking met Incluzio als open en plezierig; goede communicatie, ook met de wijkteams. Men waardeert de korte lijnen. Er wordt veel beroep op ze gedaan. De vrijwilligers merken dat het voor inwoners niet altijd helder is waar ze terecht kunnen (bijvoorbeeld de toegankelijkheid van internet om iets te vinden moet beter).
Er worden twijfels geuit over het eerlijk invullen van de monitor (omdat over de schouder wordt meegekeken en vanwege de vraagstelling).
Wijkteams van Incluzio en de voormalige wijkteams van het COWWI (ging over bijzondere bijstand en Werk en inkomen) worden nog vaak door elkaar gehaald, wat verwarring geeft.
Eind maart was een bijeenkomst met Incluzio en alle aangesloten organisaties. Dat heeft men zeer gewaardeerd, maar gebeurt er iets met de feedback die daar werd gegeven? Daar is men zeer benieuwd naar. Ook vraagt men zich af of er wordt geluisterd naar de adviezen van de WMO-adviesraad.
Reactie van Wethouder Mary van Gent:
Geachte fractie,Namens het college reageer ik graag op het stuk dat u ons heeft gestuurd naar aanleiding van de door uw fracties gehouden enquête over het functioneren van het sociaal domein in de gemeente Hollands Kroon.
Hartelijk dank in de eerste plaats voor uw initiatief. Wij waarderen de betrokkenheid en nemen signalen van inwoners, ketenpartners en raadsleden zeer serieus. Die signalen kunnen ons in staat stellen om de dienstverlening zo nodig te verbeteren.
In het rapport staan echter enkele bevindingen die niet juist zijn of die niet stroken met onze bevindingen. We missen ook concrete onderzoeksresultaten zoals onderbouwingen, percentages en de manier waarop is onderzocht. Zoals door mij en door de directeur van Incluzio is aangegeven tijdens de raadsbijeenkomst op 11 mei, kunnen wij alleen verbeteringen aanbrengen wanneer wij beschikken over concrete voorbeelden.
Hieronder vindt u onze inhoudelijke reactie op uw bevindingen.
Communicatie
Het is ons niet geheel duidelijk of dit over de communicatie met ketenpartners of inwoners gaat. Voor wat betreft onze inwoners: Incluzio heeft aangegeven met de invoer van een telefonische triage, de bereikbaarheid te verbeteren.
Winstbejag
Wij vinden het niet gepast en ook onterecht dat u onze samenwerkingspartner Incluzio beticht van puur winstbejag boven de zorg voor onze inwoners. De selectie op de aanbesteding heeft in het teken gestaan van kwaliteit en transformatie met als uitgangspunt het belang van de inwoner. Wij herinneren u er aan dat, als er winst wordt gemaakt, deze geheel terugvloeit naar de zorg.
Zorgaanbod
Door het leveren van maatwerk, wordt er meer gekeken naar de relatie inwoner - hulpverlener en minder naar de organisatie waar de hulpverlener aan verbonden is. Het is maatwerk, en inwoners kunnen aangeven of zij geholpen willen worden door iemand met een specifieke achtergrond. De relatie staat voorop en draagt bij aan de kwaliteit die wordt ervaren. Als u aangeeft welke vormen van zorg u op dit moment mist kunnen wij daar over in gesprek gaan met Incluzio.
PGB
De indruk die u heeft over het persoonsgebonden budget (PGB) is verkeerd. In de jeugdhulp is namelijk sprake van een toename van PGB, in de Wmo zien wij een lichte afname door de wijzigingen in huishoudelijke hulp (zie jaarrekening).
1G1P
Wij begrijpen niet wat u bedoelt met uw opmerking “ingelijfde taken” en “wisselende generalisten”. Incluzio werkt met 1 gezin 1 plan 1 regisseur. Dat betekent dat gezinnen 1 casemanager hebben.
Wijkteamconsulenten
Al onze wijkteammedewerkers zijn HBO of WO geschoold en volgen intern en extern aanvullende vakopleidingen. Daarnaast zijn zij SKJ (Stichting Kwaliteitsregister Jeugd) geregistreerd. In de wijkteams werken specialisten die zich generalistisch kunnen opstellen. Dit is in het belang van de inwoner. Alleen zo is immers een integrale intake mogelijk. Door deze werkwijze en het feit dat intensief wordt samengewerkt met het voorveld, worden ernstige problemen eerder erkend dan voorheen.
Onafhankelijkheid
Zoals u weet zijn wij over de onafhankelijke cliëntondersteuning met de Wmo adviesraad in gesprek.
Jeugd
Het is juist dat er meer nadruk ligt op jeugd. Dit komt doordat de populatie jeugdigen in zorg beduidend hoger
is dan het aantal ouderen in zorg. Dit betekent overigens niet dat er geen aandacht is voor de ouderen, immers wij zijn er voor iedereen van -9 maanden tot 100+.
Met vriendelijke groet,
Mary van Gent
wethouder Sociaal domein