Vandaag is het #DagVanDeArbeid. Een strijdbare feestdag
Heb je vragen over de standpunten van Groen Links in de gemeente Hollands Kroon?
Derde politiek café GroenLinks in de Kop van Noord-Holland
11 december 2017Jacqueline de Vries
In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 organiseren de GroenLinks-afdelingen Hollands Kroon, Den Helder, Schagen en Texel vijf keer een politiek café. Zondag 19 november 2017 vond in het Ideeëntheater in Barsingerhorn alweer het derde, zeer geslaagde, politieke café plaats, met als thema Zorgen voor zorg. Vier sprekers hielden elk een inleiding over wat er voor nodig is om goede zorg te kunnen bieden in de Kop van Noord-Holland: Jan Eichhorn (raadslid Hollands Kroon), Elice Vreedenburg (Axxicom), Corinne Ellemeet (Tweede Kamerlid) en Joost de Veer (Texel Samen Beter). Dagvoorzitter: Marije Boessenkool (secretaris GroenLinks Den Helder, lid van commissie Stedelijke Ontwikkeling en Beheer, lijsttrekker gemeenteraadsverkiezingen 2018.
De eerste spreker is Jan Eichhorn, GroenLinks-raadslid in Hollands Kroon. Hij vertelt in zijn inleiding over hoe de gemeente Hollands Kroon wilde omgaan met de decentralisatie van de zorg vanaf 2015, het moment waarop het sociale domein overging naar de Nederlandse gemeenten. Het bleek een grote overgang, die niet goed voorbereid was. De gemeenten moeten het doen met minder geld - een bezuiniging van 40% - maar Hollands Kroon houdt er nu toch wel geld aan over.
Het uitgangspunt van de WMO is dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Lukt dat niet, dan moeten zij eerst een beroep doen op hun sociale omgeving, buren, kinderen, vrienden, mantelzorg. Verzorgingstehuizen sluiten, dus er is eigenlijk geen keuze. Ook kunnen mensen aankloppen bij de gemeente, met als uitgangspunt: eigen kracht en zelfredzaamheid. De eerste vraag die hen wordt gesteld is “Wat kunt uzelf?” in plaats van “Hoe kunnen we u helpen?” Ze moeten “in hun eigen kracht staan”.
Hollands Kroon koos ervoor om het hele sociaal domein uit te besteden aan één commerciële partij voor een vast bedrag – het gaat om vele miljoenen. Groen Links heeft geageerd tegen deze gang van zaken omdat GroenLinks vindt dat men als burger recht heeft op goede zorg. De idee van het Rijk dat de gemeente dichter bij de mensen staat, gaat op deze manier niet werken.
Na de aanbesteding kwam de gemeente uit bij G4S, een internationaal schoonmaakbedrijf, tevens gespecialiseerd in geldtransport en het bewaken van gevangenissen, zonder ervaring in de zorg en met een zeer discutabele reputatie. Er zijn wereldwijd processen tegen het bedrijf vanwege mensenrechtenschendingen bij het bewaken en beheren van gevangenissen en vanwege de slechte arbeidsomstandigheden. Daar lever je toch geen kwetsbare mensen aan over? Onbegrijpelijk dat het college uitgerekend dit bedrijf een heel goede keuze vond. Niet vanwege de kwaliteit, maar vanwege de prijs: G4S had de laagste inschrijving, het college sprak zijn trots hierover uit. De acties van GroenLinks tegen G4S als zorgaanbieder in Hollands Kroon werden ook internationaal gesteund. Uiteindelijk besloot het college toch om niet met G4S in zee te gaan.
Daarna kwam Incluzio in beeld en is het uiteindelijk ook geworden. Ook geen ervaring in de zorg, maar er viel strafrechtelijk gelukkig niets op aan te merken. Wel werden er weer verkeerde keuzes gemaakt, zoals het afschaffen van de lichte huishoudelijke hulp (HH1). Alleen mensen die meer hulp nodig hadden (HH2) kwamen nog in aanmerking voor ondersteuning door de gemeente. Dit was in strijd met de wet. Het gemeentehuis werd bezet, er werd door FNV voor zorg een zwartboek gemaakt, maar toch bleef het college tot op de dag van de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep volhouden dat de HH1 terecht was afgeschaft. Het was toen al zeker een half jaar duidelijk dat dit niet zo was. Het besluit moest worden teruggedraaid. Voor de mensen die hun zorg kwijtgeraakt waren was het een moeilijke periode.
De gemeente dacht er nu mee klaar te zijn, maar er bleven veel klachten komen, met name van zorgmedewerkers en cliënten. GroenLinks heeft daarom samen met de PvdA en de ChristenUnie een kwalitatief onderzoek gedaan onder de zorgorganisaties die samenwerken met Incluzio naar het functioneren van het sociaal domein. Ondanks de zeker ook positieve ervaringen hadden zij flink wat minder positieve op- en aanmerkingen. Er was onder meer sprake van wurgcontracten, uitkleden van de organisaties, zorgen over onprofessionele en te late zorg voor jongeren en de gevolgen voor later. Incluzio wil eigenlijk alles zelf doen en zo weinig mogelijk inhuren. Er bleek veel onvrede te bestaan over:
Vermindering van het aantal uren zorg;
Het onzichtbaar worden van cliënten door de (tijdelijke) afschaffing van HH1;
Er is géén onafhankelijke indicering (dat doet Incluzio zelf);
Er is géén vrije keuze van zorgaanbieder;
Er is géén onafhankelijke beroepsmogelijkheid;
WMO adviesraad wordt niet gehoord door de gemeente;
Financiële doelstellingen lijken te prevaleren.
De reactie van de wethouder was teleurstellend; zij nam het onderzoek niet serieus.
De transitie was een moeilijke overgang met veel onduidelijkheden en veel haken en ogen, maar langzaam maar zeker wordt de wetgeving duidelijker en ook waar gemeenten zich aan moeten houden. Er valt zeker nog het een en ander te verbeteren. Het is niet goed dat Incluzio alles zelf doet, de slager keurt hier zijn eigen vlees. Er is te veel nadruk op wat mensen zelf kunnen en niet in de eerste plaats op de zorg die zij nodig hebben. Financiële doelstellingen prevaleren; organisaties die eerst zelfstandig hulp gaven komen in de knel. Incluzio bepaalt de prijs en ook de (te lage) inkomens van de zorgmedewerkers. Velen zijn sterk achteruitgegaan in inkomen, terwijl de afspraak was dat incluzio dezelfde arbeidsvoorwaarden zou respecteren.
GroenLinks Hollands Kroon blijft waakzaam en kritisch oppositie voeren.
Hierna komt Elice Vredenburg aan het woord. Zij werkt voor Axxicom (een dochter van Incluzio), de uitvoerende instantie die de huishoudelijke zorg levert, en zit in de ondernemeningsraad. Zij vertelt dat het voor de zorgverleners een enorme omslag is geweest. Heel lang was het zoeken naar optimaal maatwerk. Zowel de arbeidsvoorwaarden voor het personeel, als het bieden van de juiste zorg waren niet goed geregeld. De medewerkers, in zelfsturende teams, moesten zelf uitzoeken hoe ze het gingen aanpakken, hoe ze de uren gingen invullen, ook bij ziekte en vakantie. Dat liep niet meteen goed. Inmiddels, mede doordat de ondernemingsraad nu meepraat, ziet Incluzio volgens Elice ook wel in dat ze fout gestart zijn. Er was geen plan van aanpak.
Elice vertelt ook over het belang van signalering tijdens het werk. De zorgmedewerkers zijn de eerste schakel om vast te stellen welke zorg nodig is. Nu is het zo geworden dat het mogelijk is om dan bijvoorbeeld zorguren uit te breiden, als het personeel dat nodig acht. De medewerker en de cliënt vullen samen een formulier voor in, dat wordt beoordeeld door het wijkteam. De medewerkers en de cliënten zelf kunnen zo waardevolle ervaring leveren aan de zorginstantie en Incluzio.
Het is voor alle aanwezigen duidelijk dat zorgmedewerkers een belangrijke taak hebben, waar zij beter voor zouden moeten worden betaald.
De derde spreker is Corinne Ellemeet. Zij is Tweede Kamerlid voor GroenLinks en woordvoerder over zorg. GroenLinks is vóór het ideaal: zorg dicht bij de mensen, maar het is wel veel gevraagd van de gemeenten. In plaats van fors te investeren kwam er ook nog een bezuinigingsopdracht van 40%, totaal onverantwoord. Daarom heeft GroenLinks in de Tweede Kamer tegen het wetsvoorstel gestemd.
Veel gemeenten komen niet toe aan een goede implementatie. Vaak draait het vooral om het beheren van geld in plaats van zorginhoudelijke keuzes en kwaliteit. Zo vinden er veel personeelswisselingen plaats door korte contracten en dergelijke. Cliënten krijgen vaak te maken met wisselingen van zorgmedewerkers. Dit wordt ook door de zorgvragers als heel bezwaarlijk ervaren.
Er wordt een te groot beroep gedaan op mantelzorgers. Deze krijgen vaak te weinig ondersteuning vanuit de gemeente, ook al staat in de wet dat de gemeente dit goed moet regelen. De wijkverpleging zou bij het opstellen van het zorgplan ook moeten praten met de mantelzorger. In veel gemeenten is er geen onafhankelijke cliëntondersteuning en geen onafhankelijke indicatie, terwijl in de wet wel staat dat die er moet zijn.
Er is al decennia fors bezuinigd op zorg, waardoor er nu een fiks tekort is ontstaan aan zorgpersoneel. Er zijn 70.000 mensen in de zorg ontslagen en die zijn nu weer keihard nodig. Het wordt de komende jaren een groot probleem om voldoende personeel te vinden. In de zorg is veel gemedicaliseerd, maar zorg is meer dan dat. Er is te weinig aandacht voor het welzijn. Het efficiencydenken is te ver doorgevoerd. GroenLinks wil af van het aanbestedingscircus. De zorg wordt nu voor twee jaar aanbesteed, waardoor zorgverleners geen zekerheid hebben. Werken in de zorg wordt zo steeds onaantrekkelijker. Alles moet superefficiënt. Medewerkers klagen over de gejaagdheid, ze kunnen hun cliënten niet genoeg aandacht geven en worden bovendien ook niet betaald voor hun reistijd.
Naar aanleiding van Corinnes betoog merkte een van de bezoekers op dat nu elke gemeente iets anders doet en dat de verschillen groot kunnen zijn tussen je eigen gemeente en de buurgemeente. Dit wordt als zeer onterecht ervaren.
Ten slotte is het woord aan Joost de Veer, voorzitter van de zorgcoöperatie Samen Beter op Texel. De titel van zijn praatje is Zorg voor gezondheid en de veerkracht van het individu of van gezondheidszorg naar de zorg voor gezondheid.
Hij vertelt ons over positieve gezondheid, een inspirerende gedachte, die in 2012 in Nederland werd geïntroduceerd door Machteld Huber (www.allesisgezondheid.nl/content/positieve-gezondheid). De zorgcoöperatie neemt preventie als uitgangspunt. Gezond zijn en blijven staat hoog op de agenda, in plaats van alleen zorg verlenen aan zieken. Aandacht voor preventie wordt vaak gezien als kosten, maar het zijn investeringen. We gaan meestal uit van een afwijking en vragen wat de externe factoren zijn die dat hebben veroorzaakt. Dat is outside → inside. Preventie is het omgekeerde: inside → outside. Geneeskunde draait om houden wat we hebben, maar kunnen we daar niet anders naar kijken? De spin van Huber geeft een andere aanpak en benadering: preventie, het verleggen van de focus op ziekte naar de focus op welzijn.
Een specifiek en pijnlijk probleem op Texel is, dat mensen die niet meer zelfstandig kunnen wonen, worden “getransporteerd” naar de overkant. Zij worden daarmee losgerukt uit hun vertrouwde omgeving. Het doel van Texel Samen Beter is om goede en betaalbare zorg op het eiland te realiseren en een optimale samenwerking van alle organisaties die daarbij betrokken zijn.
Dagvoorzitter Marije Boessenkool vraagt aan het eind nog aan alle sprekers in kort aan te zeggen wat zij het belangrijkste vinden omtrent de zorg. (Corinne Ellemeet is na de pauze vertrokken naar een andere afspraak.)
Joost vindt preventie het belangrijkst. Hij is tevreden over de uitkomst van de enquête van vorig jaar. 87% was tevreden, maar 60% was wel ongerust over de toekomst. Omring is monopolist op Texel, maar is wel positief over positieve zorg. Doet nog niet de huishoudelijke zorg. Er zijn 120 zorgaanbieders op Texel.
Jan vindt zorgen voor goede zorg belangrijk. Mensen vragen pas hulp als zij die echt nodig hebben. Bij het keukentafelgesprek doen mensen hun best. Wie houdt de gesprekken? Zijn dat wel de juiste mensen? Kijken die daar doorheen? Daarom zijn onafhankelijke cliëntondersteuning, onafhankelijke indicering en onafhankelijke klachtenbehandeling heel belangrijk en daar is in Hollands Kroon (nog) geen sprake van.
Elice is tevreden over de communicatie binnen haar team (twaalf collega’s en een teamondersteuner). Korte lijnen, dat is goed. De urenindicatie gaat nu goed. Er is direct contact met het wijkteam. Geeft het problemen dat de indicering niet onafhankelijk is? Dat is niet het geval, volgens Elice. Wel vanuit het wijkteam, zij moeten beter luisteren naar de medewerkers en minder naar het netwerk eromheen. Houd het bij de professionals. Het is geen plicht om mantelzorg te geven of te krijgen. Wat gebeurt er als je geen mantelzorger hebt? Het is best moeilijk om toe te geven dat je geen mantelzorger hebt. Sommige mensen vragen hun huishoudelijke hulp om bij het keukentafelgesprek te zijn. Elice denkt dat dat goed is, want de huishoudelijke hulp weet precies hoe het thuis gaat.
Hierna werd er nog lang nagepraat in het politiek café. Het was beslist een inspirerende middag en de bezoekers toonden zich zeer betrokken bij het onderwerp. Ook gaf de middag nieuwe energie om te zorgen voor de zorg.
21 JANUARI POLITIEK CAFE GROENLINKS OVER NIEUWE WOONVORMEN IN DE NOORDKOP
Kom jij ook naar ons politieke café op zondag 21 januari? In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 organiseren de GroenLinks-afdelingen Den Helder, Hollands Kroon, Schagen en Texel vijf keer een politiek café, steeds op de derde zondagmiddag van de maand. Iedereen is van harte welkom bij ons vierde politieke café! De zaal gaat open om 14.45 uur. Het programma duurt van 15.00 tot 17.00 uur en wordt afgesloten met een hapje en drankje.
Dagvoorzitter is André Bijlsma, afdelingsvoorzitter van GroenLinks Schagen.
SPREKERS
Peter van Zutphen, mede-initiatiefnemer van woongemeenschap Nieuw Bouwlust in Anna Paulowna (www.nieuwbouwlust.nl/) & Eline van de Veen van adviesbureau Zin in Buiten, samen innoveren voor een levend landschap (www.zininbuiten.eu, @elinevandeveen).
THEMA
Het thema van deze middag is Nieuwe woonvormen in de Noordkop.
Nieuwe woonvormen ontstaan vaak vanuit eigen initiatief. GroenLinks wil dat de gemeente hieraan in haar beleid en uitvoeringsmogelijkheden ruimte en ondersteuning geeft. Het kan anders, het moet anders, ook in de Noordkop.
Peter van Zutphen en Eline van de Veen gaan uitgebreid in op het thema. Om je een idee te geven wat er zoal aan bod komt:
Waarom ontstaat de behoefte aan nieuwe woonvormen?
Wat zijn de trends en ontwikkelingen?
Wat is de maatschappelijke betekenis van kleinschalige initiatieven? Hoe is het beleid van overheden in deze?
Voorbeelden uit de praktijk.
Hoe betrek je de omgeving bij je woonvorm en creëer je levendigheid?
Perspectieven en randvoorwaarden voor het stimuleren van dit soort initiatieven.
Tussentijds is er uiteraard weer veel ruimte voor vragen en discussie.
Het belooft weer een inspirerende middag te worden waarin we zeker aan het denken zullen worden gezet over de vraag hoe jij het liefst wilt wonen.
Geinteresseerd in de activiteiten van Groen Links Hollands Kroon?
Eind jaren '70 kwam Jaap, met zijn vrouw Grietje, op het voormalig eiland Wieringen wonen. De ruimte, natuur en rust was wat hen richting Wieringen trok. Ze knapten samen een huis op in de Polder Waard-Nieuwland, waar in de loop der jaren Bart en Ronne geboren werden. Jaap deed de MBO-opleiding voertuigtechniek en elektronica en werkte hierna als monteur. Op latere leeftijd verrijkte hij zijn kennis met een HBO-opleiding tot milieu-inspecteur. Na vele jaren werkzaam geweest te zijn in de techniek en op het gebied van milieu, is hij sinds 2013 met pensioen. Hij is ruim dertig jaar lid van Landschapszorg Wieringen en actief volger van het (groen-)beleid op Wieringen en later Hollands Kroon. Van april 2018 tot januari 2019 was Jaap bestuurslid van GroenLinks Hollands Kroon. In januari 2019 werd hij fractieondersteuner bij de GroenLinks-fractie in de gemeenteraad en op 28 januari 2021 volgde hij Jan Eichhorn op als raadslid voor GroenLinks. Speerpunten voor Jaap zijn een groene omgeving en een goed milieu voor zowel mens als dier.
Grietje Wierdsma woont met haar man Jaap in de polder Waard Nieuwland. Ze geniet daar erg van de natuur en is hier erg mee begaan. Als er bomen gekapt worden of de natuurlijk anderszins ingeperkt wordt, vindt zij dat jammer en probeert ze daar iets aan te doen. Verder is ze geïnteresseerd in zorg, milieu en huisvesting. Ze werkte bij een woningcorporatie en zou graag zien dat er meer huurwoningen gebouwd worden. Omdat GroenLinks staat voor zorgen voor milieu en natuur kiest Grietje voor deze partij. In 2019 werd ze gekozen als penningmeester van de afdeling.
René Marchand is geboren te Hoek van Holland en woonachtig in Oude Niedorp. Na de middelbare school in Vlaardingen studeerde hij een jaar Fysische Geografie en ging toen in dienst. Begin jaren tachtig studeerde hij af en na enkele jaren vrijwilliger bij Milieudefensie te zijn geweest, gaf hij les aan de lerarenopleiding aardrijkskunde aan de Hogeschool van Amsterdam. Sinds juli 2018 is René met pensioen en na 10 jaar lidmaatschap van GroenLinks, werd hij in januari 2021 ook actief als bestuurslid van de afdeling Hollands Kroon. Zijn passie is te komen tot een gezond, groen gebiedsplan, maar ook het verbeteren van de sociale ongelijkheid ligt hem na aan het hart. Na jaren lesgeven is het mijn overtuiging, dat je mensen in eenvoudige taal kunt uitleggen, hoen dreigend klimaatverandering is, dat schone energie nodig is, maar dat overmatige energieconsumptie ook veel vraagt van het landschap. Hopelijk gaan veel mensen dan toch wegschuiven van het rechts politieke spectrum.
Peter Fekkes is voorzitter van GroenLinks Hollands Kroon Peter woont met zijn gezin (vrouw en twee dochters) op het platteland aan de Westfrieseomringdijk. Hij is lid van GroenLinks vanwege het realistisch-optimisme van deze partij. Zijn bedrijf – Nan Cuna – is een trainingsbureau op het gebied van managementtraining, leiderschapsontwikkeling en gedragsverandering. Met zeven werknemers is hij een middelgrote MKB ondernemer. Krimp voor de Noordkop vindt Peter geen logisch scenario. Zijn Noordkop is juist een voorbeeld van een bloeiende circulaire economie. Daarmee trek je innovatieve ondernemers en hoger opgeleiden aan. Om dat te bereiken is diversiteit in landschap, onderwijs, bebouwingsvormen, natuur en cultuur de sleutel. Precies de dingen waar nu – vanwege het geloof in krimp – vaak op bezuinigd wordt. In Hollands Kroon wil Peter zich vooral inzetten voor een duurzaam economisch sterke Noordkop door innovatie, vakmanschap, onderwijs en creativiteit.